Sevgili Uyumlu Yanım

Çocukken bazen sessiz bir gözlemci olur, odanın kenarında dururuz. Evde gerginlik varsa, babanın işten yorgun geldiği akşamlar varsa, kardeşler kavga ediyorsa… ya da sadece anne ve babamızın yüzünde bir memnuniyetsizlik izi varsa, bir yanımız hemen devreye girer:

“Sorun çıkarmayalım. Kimseyi üzmeyelim. Herkes mutlu olsun.”

Bu yanımız, hayatın ilk yıllarında bir tür koruyucu kalkan gibidir. Çocuğun güven ihtiyacını karşılar, evin içinde sakin bir hava oluşmasını sağlar, bazen de “beni sevsinler” mesajıdır. Ancak büyüdükçe, bu yan bazen bizim farkında olmadan şekil değiştiren bir otomatik düşünce ve davranış örüntüsüne dönüşebilir.

Bilişsel Şemalarla Bağlantısı

Bilişsel terapi perspektifinden bakarsak, "Ben değerliyim, ama sadece başkalarını memnun edersem kabul görürüm” gibi derin bir inanç oluşur. Bu şema, çocuklukta yaşanan deneyimlerin bir yansımasıdır ve yıllar geçtikçe otomatikleşebilir.

Otomatik Düşünceler ve İçsel Diyaloglarımız

Hepimizin içinde, bu şemayı besleyen sessiz bir iç ses vardır. Mesela:

• “Eğer şimdi itiraz edersen, karışıklık çıkar, ve belki de sevilmezsin.”

• “İsteklerimi söylemek bencillik olur.”

• “Herkes mutluysa ben de iyiyimdir.”

• "İsteğimi söylersem bir tartışma çıkabilir; söylememeliyim."

Bu düşünceler çoğu zaman farkında olmadan devreye girer ve bizi kendimizi ifade etmekten alıkoyar. Bu otomatik düşünceler, çocukken güvenliğimizi sağlamak için işe yararken, yetişkin yaşamında sıkışmış hissetmemize sebep olabilir.

Davranış Örüntüleri

Sonuç olarak, bu yanımız günlük yaşamımızda şu şekilde kendini gösterebilir:

• Hayır demekte zorlanmak, istemediğimiz şeyleri yapmak

• Kendi ihtiyaçlarımızı görmezden gelmek

• Onay beklemek ve eleştiriye aşırı duyarlı olmak

• Tartışmalardan kaçmak, çözüm arayıcı olmak

Bu yanımız suçlu değil. O, küçük halimizin dünyasında güvenliği sağlamak için elinden gelenin en iyisini yaptı. Şimdi ise, biz onu fark edip kucaklayabilir, onunla güvenli bir şekilde yeniden bağlantı kurabiliriz.

Klinik Psikolog İpek Keskin